Linux İpuçları

elektronist - info@elektronist.com 060131

Linux İpuçları...


Partisyon Tablosunu Silmek.

Dikkat! Bu işlem 'tehlikeli' ve önemli sonuçlar doğurabilir. Sonuçlarından tamamiyle kendiniz sorumlusunuz.

Bir sabit diskin partisyon tablosunu silip 'cillop' gibi olmasını istiyorsanız ancak başka bölümleme araçları ile başarılı olamadıysanız bu yöntemi uygulayabilirsiniz. Bu işlemi sabit diski çalışan bir Linux sistemine bağlayarak veya bir CDLinux çalıştırarak root hakları ile yapabilirsiniz.

# dd if=/dev/zero of=/dev/hda bs=1000 count=1000

(/dev/hda yerine silmek istediğiniz sabit diskinizin yeri belirtilecekir.)


Kernel 2.6 ve Kaffeine ile VCD izlemek.

Mandrake Linux 10.1 CE ile mediaplayer olarak Kaffeine geliyor. Ancak kurulumdan sonra Settings - xine Engine Paremeters - VCD sayfasında default_device parametresini /dev/cdrom yapmak gerekiyor. Eğer başka bir sürücünüz varsa onun adını yazarak kullanabilirsiniz. Mandrake 10.0'da 2.6 Kernel ile VCD seyretmek için 10.1 CE ile gelen kaffeine paketini kurup kullanabilirsiniz.


Knotes kayıt sorununun çözümü.

Mandrake Linux 10.1 CE ile gelen knotes ile notları kaydetme sorununun çözümü için eksik olan dizini oluşturmak gerekiyor. Eksik olan dizin:

/home/kullanıcı/.kde/share/apps/knotes/notes

Linux Kurulumunda Ekran Görüntülerinin Alınması

Özellikle kurulum işlemini anlatmak için yazı yazacakların aklına kurulum sırasında ekran görüntülerini almak gelir. Mandrake 9.2'ye kadar ve bildiğim kadarıyla diğer dağıtımlarda bu iş için vmware veya bochs gibi emülatörler kullanılır. Bu ise en azından zaman kaybına yol açar ve gerçek donanım yerine emülatörün size sunduğu donanım ile sınırlı kalırsınız.

Mandrake burada da farkını gösteriyor. Çünkü Mandrake kurulumunda böyle şeylere ihtiyaç yok. Mandrake'nin kurulumu grafik ekranda konforlu bir şekilde yapılıyor. Grafik kurulum ekranının açılmasından itibaren istediğiniz her görüntü için yapacağınız tek şey var...

F2

Evet. Bu kadar basit. İlk defa F2'ye bastığınızda size görüntüleri nerede bulacağınızı da bildiriyor.

/root/DrakX-screenshots/

Mandrake 10CE Kurulumu yazısı da bu şekilde hazırlanmıştır.


Mdk 10'da XMMS Çalışmama Sorununun Çözümü.

Mandrake 10'da (CE veya OE) mp3 ve ogg dosyalarını dinlemek için birçok kullanıcının tercih ettiği XMMS ilk kurulduğu şekliyle çalışmıyor. Ancak çözümü var. XMMS kurmak için

xmms
xmms-arts
xmms-alsa
xmms-skins

paketlerini kurmak yeterli. Bunlardan arts veya alsa, sistemde kurulu bulunan ses sistemine göre seçilmeli. Genellikle arts kurulu oluyor. XMMS'in çalışması için önceki sürümlerde oss sürücüsünün seçili olması sorun çıkarmıyordu. Ancak yeni sürümde Seçenekler - Tercihler menüsü ile açılan pencerede Çıkış Eklentisi seçiminde bölümünde varsayılan olarak ayarlı bulunan oss sürücüsü yerine aRts veya alsa sürücüsünü seçmek gerekiyor.


Mdk 10CE'de Xine Açılış Probleminin Çözümü

Mandrake 10CE'de Xine başlangıçta çalışmıyor. Mandrake 9.2'de de var olan sorunun çözülmediği görülüyor. Çözüm için önceki gibi

/home/kullanıcı_adı/.xine/keymap

dosyasında yeni eklenen kısayol tuşlarının karşılıklarındaki 'VOID' yazısını küçük harf 'void' olarak değiştirmek gerekiyor. Bu dosya eğer bir tuş ataması için işlem yapıldıysa oluşturuluyor. Eğer dosya yoksa ve uğraşmak istemiyorsanız bu (keymap) dosyayı kullanabilirsiniz. Dikkat! Bu dosya Mandrake 9.2'deki ile aynı değil ve önceki dosya burada kullanılamıyor..


Postscript'ten Pdf'e

Sisteminizde Ghostscript paketi kurulu ise ps2pdf adlı script ile Postscript formatlı dosyaları pdf dosyaları haline getirebilirsiniz. Bir terminalden çalıştırdığınızda sorun çıkarmadan çalışan bu program Konqueror'da bir .ps dosyasının üzerine sağ tıkladığınızda açılan menüde Convert ps file to pdf seçeneğini çıkartacak olan

/usr/share/apps/konqueror/servvicemenus/convertpstopdf.

dosyasında hatalar bulunduğu için hata mesajı vermekte ve kullanılamamaktadır. Çözüm olarak yukardaki dosyayı root hakları ile bir editörde açıp aşağıdaki değişiklikleri yapmamız gerekmektedir.

[Desktop Entry]
ServiceTypes=application/postscript
Actions=convertpstopdf
TryExec=ps2pdf

[Desktop Action convertpdftops]
Name=Convert PS file to PDF
Exec=ps2pdf %f.ps %f.pdf

şeklinde olan dosyayı

[Desktop Entry]
ServiceTypes=application/postscript
Actions=convertpstopdf
TryExec=ps2pdf

[Desktop Action convertpstopdf]
Name=Convert PS file to PDF
Exec=ps2pdf %f %f.pdf

şekline getirdiğimizde sorun kalmayacaktır. Ayrıca son satırda ps2pdf yerine ps2pdf13 veya ps2pdf14 kullanarak daha yeni pdf versiyonlarında çıktı elde edebiliriz.

Bu hata Mandrake 9.1 için geçerli olup Mandrake 9.2'de düzeltilmiştir.


Linux'ta DVD izlemek.

Birçok alanda olduğu gibi DVD izlemek için sıkıcı olan sınırlamalar Linux'ta geçerli değil. DVD'lerin fiyatlarından sonra en sıkıcı özellikleri bölge kodları. Fiyatları konusunda Linux'un yapabileceği bir şey yok ama bölge kodu olayı Linux'ta geçerli değil. Mandrake Linux'ta PLF (Penguin Liberation Front - Penguen Özgürlük Cephesi) adlı program kaynaklarında DVD izlemenin yanında özellikle multimedya alanında birçok paket bulunuyor. Bunlara

ftp://mandrake-forum.org/pub/PLF/mandrake
ftp://ftp.bahcesehir.edu.tr/pub/plf.zarb.org/mandrake

ve daha birçok yansıdan ulaşılabilir. Bunların birinden

libdvdcss2-1.2.8-1plf.i586.rpm	

dosyasını indirip kurmak çoğu zaman yeterli olacaktır. (Dosya boyutu 28 KB).


Povray Modelleyici.

Mandrake Linux ile Povray Modelcisi adlı bir program geliyor. Ancak bu programı kurup render-tarama işlemi yapmak istediğinizde çalıştırılacak povray dosyasını bulamıyor. Bulamaz çünkü yok. Bunu Mandrake Linux PLF kaynaklarından elde edebiliyoruz.

povray-bin-3.5-1plf.i586.rpm

dosyasını indirip kuruyoruz. Ayarlar -> KPovModeler'i Yapılandır ile ayarlar penceresini açıyoruz. Burada ilk sayfada Povray Komutu alanındaki povray yazısını

/usr/bin/povray35

olarak değiştiriyoruz. Tara tuşuna bastığımızda artık tarama yapılıyor.


Mdk 9.2'de Xine Açılış Probleminin Çözümü

Mandrake 9.2'de Xine başlangıçta çalışmıyor. Çözüm için

/home/kullanıcı_adı/.xine/keymap

dosyasında yeni eklenen kısayol tuşlarının karşılıklarındaki 'VOID' yazısını küçük harf 'void' olarak değiştirmek gerekiyor.

# Increase +10 Hue value (LIRC)
HueControl+ {
	key = void
	modifier = none
}

# Decrease -10 Hue value (LIRC)
HueControl- {
	key = void
	modifier = none
}

# Increase +10 Saturation value (LIRC)
SaturationControl+ {
	key = void
	modifier = none
}

# Decrease -10 Saturation value (LIRC)
SaturationControl- {
	key = void
	modifier = none
}

# Increase +10 Brightness value (LIRC)
BrightnessControl+ {
	key = void
	modifier = none
}

# Decrease -10 Brightness value (LIRC)
BrightnessControl- {
	key = void
	modifier = none
}

olacak. Bu dosya eğer bir tuş ataması için işlem yapıldıysa oluşturuluyor. Eğer dosya yoksa ve uğraşmak istemiyorsanız bu dosyayı kullanabilirsiniz.


Mdk 9.2'de Kaybolan Menüleri Düzeltme

Mandrake Linux 9.2'de program kurulduğunda bazı programların menülerden kaybolmasını

update-menus -v

komutunu önce root sonra da kullanıcı olarak girerek çözebiliriz. Menüde konsol girişi de olmadığı durumda Alt+F2 ile açılan pencerede konsole komutunu kulanabilirsiniz. Komut çalıştırıldığında işlem sonunda durup 'prompt' konumuna gelmeyebilir. Bu durumda entere basarak işlem tamamlanır. Burada -v parametresi yapılan işlemlerin görüntülenmesi içindir.

Mandrake Linux 9.2 çıkışından sonra fark edilen bir hata olan bu durumu düzeltmek için bir güncel rpm paketi çıkardı. Bu paket Mandrake'nin 'updates' kaynaklarından elde edilebilir. Kurulması gereken iki paket bulunuyor.

popt-1.8-21.2.92mdk.i586.rpm
rpm-4.2-21.2.92mdk.i586.rpm

Bu paketlerin kurulumunda garip bir yol izlenmesi gerekiyor. İlk paket ikincinin kurulması için gerekli. Önce bir root konsolunda popt paketinin bulunduğu dizine gelip

rpm -i popt-1.8-21.2.92mdk.i586.rpm

komutunu vererek popt paketini kurmak gerekiyor. Ardından güncel rpm paketini aynı yöntemle kurmaya çalışırsak tonlarla paketin kalkması gerektiğini söylüyor. Bunun yerine ikinci paketi Mandrake'nin Yazılım Kur yardımcısını kullanmamız sorun çıkarmıyor.


Qt3 Designer'de Kurulumu Tamamlama

Trolltech'in Qt3 Designer programlama ortamı Linux'ta C ile programlama için güzel bir araç. Mandrake 9.1'de libqt3-devel-3.1.1-13mdk paketi ile kuruluyor. Ancak kurulumda eksiklik var. Aşağıdakiler durumu düzeltiyor.

Çevre değişkenlerini belirlemek için /home/user_name/.bashrc dosyasına

  export QTDIR=/usr/lib/qt3
  export PATH=$PATH:/usr/lib/qt3/bin

satırlarını eklemek gerekiyor. Mandrake 9.1 ile gelen Qt3 Designer'de multi-thread desteği nedeniyle libqt.so yerine libqt-mt.so kullanılması gerekiyor. 'qmake' ile oluşturulan Makefile dosyasında -lqt parametresinin -lqt-mt şeklinde her seferinde değiştirilmemesi için 'root' konsolunda

  ln -s /usr/lib/qt3/lib/libqt-mt.so /usr/lib/qt3/lib/libqt.so

komutu ile linkini oluşturmak gerekiyor.


vi - Text Modundaki Editör - Temel İşlemleri

Her ne kadar bize 'çirkin suratlı' görünse de bazen vi gibi text modda çalışan bir editörden başka çaremiz kalmayabilir. Bir dosyayı en azından değiştirebilmek için gerekli olan temel vi (veya vim) kullanım işlemleri şunlardır:

  vi dosya_adı		:dosyayı açar
  i veya Ins tuşu	:edit işlemini başlatır
  Esc :			:komut girişine geçer

En gerekli komutlar:

  :e			:komut girişinden editöre döner
  :wq			:dosyayı kaydeder ve çıkar
  :w!			:dosyayı kaydetmeden çıkar
  :w yeni_dosya_adı	:dosyayı yeni_dosya_adı ile kaydeder
  :f yeni_dosya		:yeni bir dosyaya başlar

Dosya Hangi Paketten?

Bir dosyanın hangi rpm paketi ile kurulduğunu bulmak için konsolda

rpm -qf dosya_tam_adı

yazarız. dosya_tam_adı, yeri ile birlikte dosyanın tam adıdır. Adını biliyor ancak yerini bilmiyorsak

locate dosya_adı

yazar önce yeri ile tam adını buluruz sonra sorgulama yaptırırız. Eğer locate komutu ile sorun varsa 'root' olarak

updatedb

komutunu kullanırız. Sonra diğer işlemleri yapabiliriz.


Kısa Kısa Edit...

Linux'ta edit işlemlerinde bazı kolaylıklar.

- Kelime üstünde çift tıklama kelimeyi seçer.
- İmlecin üstünde bulunduğu satırda üç tıklama satırı seçer.
- Fare orta tuşu veya Shift+İns tuşları herhangi bir programda veya yerde son olarak seçilmiş yazıyı imlecin bulunduğu yere yapıştırır.


CD gerçek mi, sahte mi? md5sum

Bir veya daha çok dosyanın veya bir CD'nin aslına uygun (otantik) olup olmadığının belirlenmesi için md5 algoritması ile üretilen parmak izleri kullanılır. Linux'ta bu md5sum komutu ile yapılır. Bir dosyanın md5 değerini bulmak için bir konsolda,

md5sum dosya_adı

komutu kullanılır. CD imaj dosyaları .iso dosyaları veya bunların kaydından oluşmuş CD'lerin md5 değerleri aynıdır. Bir CD'nin md5 değerini bir konsolda,

cat /dev/cdrom | md5sum

komutu ile elde edebiliriz. Bu işlem sonucu ekrana çıkar. Sonucun bir dosyaya eklenmesi için,

cat /dev/cdrom | md5sum >> dosya_adı.txt

komutunu kullanabiliriz. Bu şekilde her çalışmada elde edilecek sonuç dosyanın sonuna eklenir.

Mandrake kullanıcıları eğer bu işlemin ardından CD'yi çıkaramıyorlarsa supermount'un sebep olduğu bu olayı aşmak için

ls /mnt/cdrom

komutunu vermeleri gerekebilir.


UDF formatlı CD-RW'ları okumak.

CD-RW yani yeniden yazılabilir CD'lerde UDF formatı (değişik isimler altında) kullanılmaktadır. Her ne kadar UDF formatı için yazma desteği daha deneysel aşamada olsa da okuma işlemi kolaydır. Bir 'root' konsolunda,

umount cdrom
mount -t udf /dev/cdrom /mnt/cdrom

yazarak kullanıma başlarız. Bu işlemden sonra kullanıcılar kendi grafik ekranlarında Konqueror'de /mnt/cdrom aracılığı ile CD-RW'a ulaşabilirler (Salt okunur olarak). İşlem bitince, yine 'root' olarak

umount cdrom
mount cdrom

komutları ile tekrar normal kullanıma geçilir.

Burada ilk kullanılan 'umount cdrom' ile son kullanılan 'mount cdrom' komutları Mandrake Linux'ta kullanılan süpermount özelliği için gerekmektedir.


Boot sektörünü yedeklemek ve yeniden yüklemek.

Dikkat! Burada yapılacaklar 'tehlikeli' ve önemli sonuçlar doğurabilir. Sonuçlarından tamamiyle kendiniz sorumlusunuz.

Harddiskinizin boot sektörü en önemli kayıtlardan biridir. Bu sektörü diskete kaydetmek için 'root' olarak,

dd if=/dev/hda of=/dev/fd0/mbr.bin bs=512 count=1

komutunu, kaydedilmiş dosyayı mbr'a yazmak için,

dd if=/dev/fd0/mbr.bin of=/dev/hda bs=512

komutunu kullanırız. Burada gerekiyorsa cihaz isimlerini kendi sistemine göre değiştirmeniz gerekir.


Bu ve ilişkilendirilmiş yazılar GPL lisansına göre yayınlanmaktadır. Bütün hakları yazarına aittir. Yazarının ismi belirtilerek serbestçe dağıtılabilir ve kullanılabilir. Ancak bunların hiçbiri, hiçbir şekilde ve şartta GPL lisansı haricinde kullanılamaz. Burada yer alanları bulundurmaktan, kullanmaktan veya alıntı yapmaktan dolayı hiçbir sunucu, servis veya protokol, yazı veya içeriği üzerinde hak iddia edemez. info@elektronist.com